Αξιοθέατα Νάξος

Πού βρίσκεται η Νάξος;

Η Νάξος είναι το μεγαλύτερο σε έκταση νησί των Κυκλάδων. Βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του διάσημου νησιωτικού συμπλέγματος και φημίζεται για το φυσικό κάλλος, την αυτάρκεια, αλλά και το πολυδιάστατο ανάγλυφό της. Άλλωστε με το ψηλότερο βουνό της περιοχής (Ζας, Δίας, 1004 μέτρα υψόμετρο) και με ένα ιδιαίτερα εύφορο έδαφος διαθέτει απρόσμενα τοπία και εικόνες για ένα Κυκλαδίτικο νησί. Ο πληθυσμός του νησιού είναι κάτι λιγότερο από 20.000 κάτοικοι, ενώ η Χώρα της Νάξου που είναι πρωτεύουσα του νησιού, φιλοξενεί περίπου τους μισούς από αυτούς.

 

 

Από που προέρχεται το όνομα του νησιού;

Στον Όμηρο η Νάξος αναφέρεται ως "Δία" κάτι που επαληθεύει τον μύθο ότι ο αρχηγός των Ολύμπιων Θεών, που γεννήθηκε στην Κρήτη (Ιδαίον Άντρον), μεγάλωσε εδώ δίνοντας το όνομά του στο ομώνυμο βουνό.

Για την προέλευση του σύγχρονου ονόματος του νησιού υπάρχουν αρκετές θεωρίες με τις επικρατέστερες να αναφέρονται: α) Είτε στον "Νάξο" ο οποίος ήταν ο ηγεμόνας αποίκων από την Καρία της Μικράς Ασίας που έζησαν στο νησί, β) είτε στην αρχαιοελληνική λέξη "νάξαι", που σημαίνει “θυσία”, και υπονοεί τις πλούσιες θυσίες που πρόσφεραν Νάξιοι στους θεούς. Κατά τον μεσαίωνα επικράτησε η παραφθορά Ναξία ή Αξιά και μέχρι σήμερα η ντοπιολαλιά ορίζει τους κατοίκους του νησιού ως Αξιώτες. 

 

 

Η Νάξος μέσα στους αιώνες

Το νησί της Νάξου κατοικήθηκε από τη νεολιθική εποχή, όταν αναπτύχθηκε εδώ ένας αξιόλογος Πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός (5500 π.Χ. - 3000 π.Χ). Ευρήματα από τη Mυκηναϊκή πόλη της Νάξου (1400 - 1100 π.Χ.) παρουσιάζονται στο Επιτόπιο Μουσείο της Χώρας. Ενώ, κατά την κλασική περίοδο, το νησί κατοικήθηκε από Ίωνες γνωρίζοντάς μεγάλη οικονομική και πολιτιστική άνθιση. Από τότε χρονολογείται η "Πορτάρα," η χαρακτηριστική μαρμάρινη πύλη που δεσπόζει δίπλα στη Χώρα του νησιού και ανάγεται στον 6ο π.Χ. αιώνα.

Ιστορικά το μεγαλύτερο και πιο εύφορο νησί των Κυκλάδων υπήρξε στόχος πολλών ναυτικών δυνάμεων και γνώρισε μια σειρά διαφορετικών ηγεμόνων και κατακτητών. Το 490 π.Χ. καταστράφηκε από τους Πέρσες, και στη συνέχεια έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Μέσα στους αιώνες, η Νάξος κυβερνήθηκε από Βυζαντινούς και Ενετούς, έπεσε στα χέρια των Οθωμανών το 1537 και ενώθηκε με το πρώτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, το 1830.

 

 

Η διάσημη Πορτάρα της Νάξου

Το απόλυτο "σήμα κατατεθέν" του νησιού είναι η Πορτάρα. Η επιβλητική μαρμάρινη πύλη του Ναού του Απόλλωνα που ξεκίνησε να χτίζεται τον 6ο αιώνα π.Χ. χωρίς όμως να ολοκληρωθεί. Βρίσκεται στο νησάκι "Παλάτια", ή "Νησί του Βάκχου", που συναντάται στο βόρειο άκρο του κεντρικού λιμανιού της Χώρας. Ενώ, μέχρι το 1919 και την κατασκευή βραχίωνα το νησάκι δεν ενωνόταν με τη Νάξο.

Επίσης, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Θησέας, κατά την επιστροφή του από την Κρήτη που σκότωσε τον Μινώταυρο, υπάκουσε στην εντολή του Θεού Διονύσου εγκαταλείποντας την Αριάδνη εδώ. Η Αριάδνη παντρεύτηκε τον θεό του κρασιού και του γλεντιού, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί ιδιαίτερα η λατρεία της σε ολόκληρο το νησί.

 

 

Τα σημάδια της Ενετοκρατίας στη Νάξο

Ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στην όψη της Νάξου άφησε η Ενετική διακυβέρνηση (1207-1537). Ο Ενετός ηγεμόνας Μάρκος Σανούδος, που κυριάρχησε στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, πολιόρκησε και κατέλαβε το νησί το 1207, ιδρύοντας το Δουκάτο της Νάξου (ή Δουκάτο του Αρχιπελάγους). Η Ενετοί έχοντας βάση τη Βενετία εξελίχθηκαν σε σημαντική ναυτική δύναμη του μεσαίωνα. Ενώ στη Νάξο εγκαθίδρυσαν φεουδαρχικό σύστημα, εκμεταλλεύτηκαν τη γεωργική παράγωγη και ανέπτυξαν το εμπόριο.

Από αυτή την περίοδο ανάγεται η μεσαιωνική αρχιτεκτονική του ιστορικού κέντρου της Χώρας, που εκτείνεται γύρω από την αρχαία ακρόπολη και τον κεντρικό πύργο. Βασική ιδιαιτερότητα του μεσαιωνικού οικισμού της Νάξου είναι ότι είχε για τείχος την ίδια την τοιχοποιία των περιφερειακών σπιτιών της πόλης, η οποία ξεχώριζε για τη δαιδαλώδη ρυμοτομία και τα στενά σοκάκια.

Εκτός από βενετσιάνικο διοικητικό και οικονομικό κέντρο, η Νάξος υπήρξε θρησκευτικός και εκπαιδευτικός κόμβος, κάτι που σήμερα καθρεφτίζεται στα μοναδικά αξιοθέατα και οικοδομήματα της εποχής. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν η Καθολική Μητρόπολη, το Παρεκκλήσιο του Κάστρου (Καπέλα Καζάντζα), αλλά και η Εμπορική Σχολή της Νάξου, όπου φοίτησε για ένα χρόνο και ο Νίκος Καζαντζάκης, ένα οικοδόμημα που σήμερα στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού. 

 

 

Απείρανθος το πετρόχτιστο χωριό της ορεινής Νάξου

Το πολιτιστικό αποτύπωμα του νησιού καθρεφτίζεται στα κυκλαδίτικα και ενετικά αρχιτεκτονικά στοιχεία της Χώρας της Νάξου, στη θρησκευτική και λαϊκή παράδοση, αλλά και στα φημισμένα ναξιώτικα χωριά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η φημισμένη Απείρανθος, ο παραδοσιακός οικισμός που βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του νησιού, απέχοντας 28 χλμ. ανατολικά της Χώρας της Νάξου. Συναντάται στις πλαγιές του όρους Φανάρι σε υψόμετρο περίπου 600–650 μέτρων και ξεχωρίζει για τον παραδοσιακό του χαρακτήρα με τα μαρμάρινα καλντερίμια και τα πετρόχτιστα σπίτια. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο χωριό της Νάξου, μετά το Φιλότι και μάλιστα η μουσική, τα ήθη και τα έθιμά που διατηρεί, όπως και η τοπική διάλεκτος, αποκαλύπτουν την κρητική καταγωγή των κατοίκων της. Πιο συγκεκριμένα πηγές που ανάγονται στη Φραγκοκρατία και στην Οθωμανοκρατία αναφέρουν τα Σφακιά και τα Ανώγεια πιθανούς τόπους καταγωγής των κατοίκων της Απειράνθου.

 

 

Ένας φημισμένος τουριστικός προορισμός 

Σήμερα η Νάξος αποτελεί έναν από τους πλέον αξιόλογους προορισμούς της Ελλάδας. Ακολουθεί βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη η οποία δεν αλλοιώνει το πολιτιστικό υπόβαθρο και το φυσικό κάλλος του νησιού. Παράλληλα διαθέτει σύγχρονες τουριστικές υποδομές και ένα οδηγό δίκτυο που συνεχώς βελτιώνεται. Κάθε χρόνο προσελκύει πολλούς επισκέπτες από κάθε γωνιά του πλανήτη προσφέροντας ποιοτικές υπηρεσίες και δομώντας εμπειρίες ζωής

 

 

Το ευλογημένο έδαφος της Νάξου 

Ιδιαίτερα ονομαστά είναι τα γεωργοκτηνοτροφικά προϊόντα Νάξου. Το εύφορο ναξιώτικο έδαφος, αλλά και το ψηλότερο βουνό των Κυκλάδων, ο Ζας (Δίας/Ζευς - 1004μ.), ο οποίος κάνει το νησί να δέχεται κάποιες βροχοπτώσεις, δημιουργούσαν ιστορικά τις ιδανικές προϋποθέσεις για ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Αυτός ο πλούτος του νησιού προσέφερε αυτάρκεια μέσα στους αιώνες και σε πολλές περιπτώσεις ισχύ και αυτονομία.
 

 

Νάξος τοπικά προϊόντα και γαστρονομία 

Ακόμα και σήμερα παραγωγές και προϊόντα της Νάξου είναι διάσημα και γίνονται ανάρπαστα σε όλη την Ελλάδα. Επιπλέον, το γεγονός αυτό μετατρέπει τη Νάξο σε γαστρονομικό προορισμό διεθνούς εμβέλειας. Η ντόπια παραδοσιακή κουζίνα με μια σειρά από εξαιρετικά τοπικά προϊόντα έχουν κάνει μάγειρες παγκόσμιας κλάσης να υποκλιθούν στην απλότητα και το βάθος της μεσογειακής διατροφής, ενώ υπόσχονται στον επισκέπτη μια αυθεντική γευστική εμπειρία.

Μεταξύ άλλων, η πατάτα Νάξου, το κρέας, τα κρασιά, τα προϊόντα κίτρου, τα οπωροκηπευτικά, αλλά και τα τυριά, με τη γραβιέρα Νάξου να έχει ψηφιστεί ως ένα από τα καλύτερα τυριά του κόσμου, είναι χωρίς αμφιβολία ασυναγώνιστης ποιότητας.

 

 

Νάξος παραλίες που θεωρούνται από τις καλύτερες των Κυκλάδων 

Στα 148 χλμ. της ακτογραμμής της, φιλοξενεί η Νάξος παραλίες που ξεχωρίζουν για την πολυδιάστατη όψη τους και καλύπτουν τις προσδοκίες ακόμα και του πιο απαιτητικού ταξιδιώτη. Εδώ θα συναντήσετε μεγάλες αμμουδερές παραλίες με κρυστάλλινα νερά και σημαντικό επίπεδο οργάνωσης. Ταυτόχρονα, υπάρχουν ακρογιαλιές όπου τα νερά τους δε βαθαίνουν απότομα και είναι ιδανικές για οικογένειες, ήσυχοι μικροί κολπίσκοι για φυσιολάτρες, αλλά και παραλίες ιδανικές για windserfing και άλλα θαλάσσια σπορ. Ο Άγιος Προκόπης, η Αγία Άννα, η Πλάκα, ο Ορκός, ο Αλυκός, Ο Άγιος Γεώργιος, ο Απόλλωνας και η Μικρή Βίγλα είναι μόνο μερικές από αυτές.

 

 

Νάξος Κουφονήσια, Ηρακλειά και ο παράδεισος των Μικρών Κυκλάδων

Σημείο αναφοράς για τη Νάξο είναι τα γειτονικά Κουφονήσια, η Ηρακλειά και τα υπόλοιπα νησάκια των Μικρών Κυκλάδων που ξεχωρίζουν για το ανόθευτο και γαλήνιο φυσικό τοπίο. Δεν είναι υπερβολή να σημειώσουμε ότι οι αμμουδερές ακρογιαλιές τους με τα γαλαζοπράσινα νερά δομούν μια μαγευτική εικόνα που κάθε τόσο κοσμεί  ταξιδιωτικά περιοδικά και ιστοσελίδες παγκόσμιου βεληνεκούς. 

Στα νησάκια των Μικρών Κυκλάδων μπορεί να φτάσει κανείς από τη Νάξο με το Πλοιάριο Expess Skopelitis, ή με τα πλοία της γραμμης που προσεγίζουν τη Νάξο ακτοπλοϊκώς από το λιμάνι του Πειραιά και πολλά άλλα Κυκλαδίτικα νησιά. Ακόμα το κρατικό αεροδρόμιο του νησιού “Απόλλων” συνδέει τη Νάξο με τον Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών και άλλες πόλεις του εξωτερικού μέσω πτήσεων τσάρτερ.