Μονή Πρέβελη Ρέθυμνο

Η Μονή Πρέβελη βρίσκεται περίπου 40 χιλιόμετρα νότια του Ρεθύμνου και είναι ένα από τα πιο γνωστά και ιστορικά μοναστήρια της Κρήτης. Είναι χαρακτηριστικό ότι περιλαμβάνει δύο μοναστηριακά συγκροτήματα. Το πρώτο, που είναι και το κύριο μοναστήρι, ονομάζεται Πίσω Μονή, συναντάται 2 χιλιόμετρα ανατολικά της Παραλίας Πρέβελη, ενώ είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο. Το δεύτερο, η Κάτω Μονή, βρίσκεται περίπου 2,5 χλμ. βόρεια της διάσημης παραλίας και είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.

Η Κάτω Μονή που βρίσκεται προς την ενδοχώρα ταυτίζεται με το ενετικό μοναστήρι  "Μονή Μεγάλου Ποταμού" και οικοδομήθηκε προς το τέλος του 10ου με αρχές του 11ου αιώνα. Μάλιστα, την εποχή εκείνη καταγράφηκε μια ιδιαίτερη ανάπτυξη της μοναστικής ζωής, καθώς και η ίδρυση αρκετών μοναστηριών στη νότια περιοχή της Κρήτης.

Το 1577, η ευρύτερη περιοχή του μοναστηριού αρχίζει να αναφέρεται ως Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, ενώ μια καμπάνα που σώζεται φέρει σφραγίδα με την ημερομηνία 1594. Από την άλλη, ο νεότερο συγκρότημα της Πίσω Μονής πιθανολογείται ότι ιδρύθηκε αμέσως μετά την κατάκτηση της Κρήτης από τους Οθωμανούς. Τα χρόνια που ακολούθησαν πραγματοποιήθηκε η συνένωση των δύο μοναστηριών, τα οποία αναπτύχθηκαν, δέχτηκαν δωρεές και απέκτησαν μεγάλη οικονομική δύναμη.

Το όνομα δε, του μοναστηριού φαίνεται να έχει προκύψει τον 17ο αιώνα πιθανόν από το επώνυμο κάποιου ανακαινιστή της μονής. Με την επικρατέστερη θεωρία λέει ότι προέρχεται από το όνομα κάποιου ιερομόναχου με τον επώνυμο Πρέβελης, ο οποίος έζησε και ανοικοδόμησε το μοναστήρι εκείνη την περίοδο.

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η Μονή Πρέβελη έχει συμβάλλει τα μέγιστα στους εθνικούς αγώνες του ελληνισμού. Το 1821 οι κρητικοί συμμετείχαν στην επανάσταση, με τον ηγούμενο του μοναστηριού, Μελχισεδέκ Τσουδερό, να βοηθάει στον εξοπλισμό των επαναστατών, κάτι που προκάλεσε τη μήνη των Τούρκων που κατέστρεψαν τη Μονή. Ανάλογη ήταν η στάση του μοναστηριού στην Κρητική Επανάσταση (1866-1869) που βοηθούσε πρόσφυγες που έφευγαν για την Ελλάδα. Ενώ κατά τον Β΄ΠΠ, η Μονή, με ηγούμενο τον Αγαθάγγελο Λαγγουβάρδο, φιλοξένησε και βοήθησε στην αποχώρηση εκατοντάδων συμμάχων και αγωνιστών για την Αίγυπτο.

Ο προσκυνητής της Κάτω και Πίσω Μονής Πρέβελης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει ιστορικές τοιχογραφίες, σκεύη και κειμήλια. Το μουσείο του μοναστηριού φιλοξενεί περίπου 100 εικόνες ανεκτίμητης θρησκευτικής και ιστορικής αξίας. Αυτές προέρχονται από τις αγιογραφίες του καθολικού, αλλά και διάφορα ξωκλήσια, ενώ καλύπτουν μια χρονολογική περίοδο από το 1600 έως και το 1900.

Σημαντικά εκθέματα, όπως, το Αργυρόδετο Ευαγγέλιο από το 1807, το Επίχρυσο δισκοπότηρο με κάλυμμα από το 1847, η συλλογή από χρυσοκέντητα άμφια και η συλλογή από διάφορα εκκλησιαστικά σκεύη, συμπληρώνουν την πλούσια συλλογή του μουσείου. Ενώ η βιβλιοθήκη της Μονής περιέχει περίπου 1000 τόμους βιβλίων, εκκλησιαστικών ευχολογίων, συνθέσεις βυζαντινών ύμνων και άλλα εκκλησιαστικά έγγραφα.

Πέραν του προσκυνήματος, ένα επιπλέον ισχυρό κίνητρο για μα επίσκεψη στη Μονή Πρέβελη αποτελεί το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Άλλωστε το φοινικόδασος που βρίσκεται εδώ περιγράφει απόλυτα την εξωτική φύση και την ιδιαίτερη όψη του τόπου, τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα.